Την έκθεση, επισκεύτηκε το σχολείο μας τη Δευτέρα 3-12-2012.

Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν από την επίσκεψη , εντυπωσιάστηκαν από τις συλλογές των αρχαίων ευρημάτων και έφυγαν με τις καλύτερες εντυπώσεις .

Η ιστορία του Ναυαγίου :

Μια φοβερή θαλασσοταραχή το Μάιο του 1900 ανάγκασε τους σφουγγαράδες από τη Σύμη να κάνουν στάση στα Αντικύθηρα. Κανείς δεν περίμενε πως σε βάθος μόλις 50 μ. θα αντίκριζαν το ναυάγιο ενός πλοίου με σπαρμένα γύρω του αγάλματα από χαλκό και μάρμαρο.

Η εύρεση του γνωστού ναυαγίου των Αντικυθήρων, σηματοδοτεί την αυγή της ενάλιας αρχαιολογίας. Τα ευρήματά του δεν αποτελούν, όπως θα ήταν αναμενόμενο, ένα κλειστό σύνολο, αφού το φορτίο του χρονολογείται από τον 4ο έως και τον 1ο αι. π. Χ. Το φορτίο αυτό υποδεικνύει την πρώτη εμπορία έργων τέχνης του δυτικού κόσμου, με φορτηγό πλοίο χωρητικότητας 300 περίπου τόνων. Ανάμεσα στα 378 ευρήματα υπάρχει και ένας μηχανισμός που διαρκώς εκπλήσσει.

Ο αστρολάβος των Αντικυθήρων είναι ένα αρχαίο τέχνημα που πιστεύεται ότι ήταν ένας μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων, που παρουσιάζει ομοιότητες με πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό!  Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει χρονολογείται μεταξύ του 150 π. Χ. και του 100 π. Χ., αρκετά πριν από την ημερομηνία του ναυαγίου. Ο μηχανισμός είναι η αρχαιότερη σωζόμενη διάταξη με γρανάζια. Είναι φτιαγμένος από μπρούντζο σε ένα ξύλινο πλαίσιο και έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Η πιο αποδεκτή θεωρία σχετικά με τη λειτουργία του υποστηρίζει ότι ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής σχεδιασμένος για να υπολογίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων. Η έκθεση χωρίζεται σε 4 ενότητες, όπου ο επισκέπτης θα μπορέσει να κατανοήσει πλήρως τη σημασία του μηχανισμού (αστρολάβου) αλλά και του ναυαγίου ολόκληρου.

Ενότητα 1η: Το ιστορικό της ανέλκυσης ? H αυγή της ενάλιας αρχαιολογίας

Σε αυτή την εισαγωγική ενότητα παρουσιάζονται το χρονικό των επιχειρήσεων της ανέλκυσης και των πρώτων συντηρήσεων των αρχαιοτήτων καθώς και σχετικά κρατικά έγγραφα και δημοσιεύματα του τύπου της εποχής. Μια πρώτη επαφή με τον κόσμο της ενάλιας αρχαιολογίας και η ένταξη του επισκέπτη στο χρονικό πλαίσιο.

Ενότητα 2η: Το πλοίο, η χωρητικότητά του και το πλήρωμα

Παρουσιάζονται κομμάτια από το κύτος του πλοίου με τη μολύβδινη επένδυση στο εξωτερικό του και άλλα εξαρτήματα από τον εξοπλισμό του (σύστημα παροχέτευσης νερού, μετρητές- ανιχνευτές βυθού κλπ.). Από τα σωζόμενα λείψανα ?αλλά και το φορτίο του- προκύπτει, ότι το πλοίο ήταν φορτηγό (λατ. navis oneraria), εκτιμώμενης χωρητικότητας 300 τόνων. Εκτίθενται επίσης αντικείμενα που ήταν στην υπηρεσία του πληρώματος και των επιβατών του (π.χ. αγγεία, λυχνάρια, παιχνίδια), τα οποία ανακαλούν την καθημερινότητα και τις συνήθειές των ανθρώπων του πλοίου.

Ενότητα 3η: Το ταξίδι και το εμπόρευμα του πλοίου

Στην ενότητα αυτή ο επισκέπτης θα μάθει τί είδους προϊόντα μετέφερε η ολκάδα, από πού ξεκίνησε, πού έγινε η φόρτωση και ποιός ήταν ο προορισμός της. Τα χάλκινα και μαρμάρινα αγάλματα, τα γυάλινα αγγεία και τα χάλκινα σκεύη καθώς και τα χρυσά κοσμήματα που εκτίθενται στην ενότητα αυτή, είναι αντιπροσωπευτικά των έργων που ανασύρθηκαν από το ναυάγιο και αποτελούν ένα μέρος μόνο του φορτίου του. Το υπόλοιπο φορτίο καταποντίστηκε μαζί με το πλοίο σε πολύ μεγάλο βάθος, πράγμα που κάνει αδύνατη την συλλογή τους.
Τα έργα αυτά μαρτυρούν τις αισθητικές προτιμήσεις των παραγγελιοδοτών ή υποψήφιων αγοραστών, αλλά πρωτίστως αντικατοπτρίζουν το νέο ιστορικό φαινόμενο της εμπορίας έργων τέχνης, της πρώτης στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού.

Ενότητα 4η: Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Το 1/3 της έκθεσης αφιερώνεται σε αυτήν την εκπληκτική, μοναδική και παγκοσμίου ενδιαφέροντος συσκευή μαθηματικής και αστρονομικής επιστήμης. Πρόκειται για ένα αστρονομικό υπολογιστικό μηχάνημα (computer), ένα αστρονομικό δηλαδή ημερολόγιο, που προσδιόριζε το χρόνο με βάση τις κινήσεις του ήλιου, της σελήνης και τις μεταξύ τους σχέσεις, δηλαδή τις εκλείψεις και τις κινήσεις άλλων γνωστών για την εποχή πλανητών, όπως έγραψε ο Price, μελετητής των θραυσμάτων το 198ο.